De Vrijheidsboom op het Abeelplein en andere herinneringsmonumenten aan de Tweede Wereldoorlog in de Bomenbuurt.
Op 5 mei aanstaande wordt overal in het land tachtig jaar Bevrijding gevierd. Een dag die het meer dan ooit waard is om echt te vieren, zeker nu we 24/7 live getuige zijn van gruwelijke oorlogen met heel veel onschuldige burgerslachtoffers in o.a. Oekraïne en de Gazastrook.
Weinig wijkbewoners weten echter nog dat er sinds 24 april 1946 op het Abeelplein een speciale Vrijheidsboom staat om de Bevrijding na vijf zware jaren Duitse bezetting te vieren. Geschonken in 1946 door de Bevrijdingscommissie Abeelplein aan de gemeente (zie krantenbericht uit Het Binnenhof van donderdag 25 april 1946).
| “Gisteravond heeft op het Abeelplein onder zeer grote belangstelling een stemmige plechtigheid plaats gevonden. In het midden van het plein was een vrijheidsboom geplant omgeven door ’n old finish smeedijzeren hek, dat door de Bevrijdingscommissie Abeelplein aan de gemeente werd aangeboden. De voorzitter van de commissie, dhr. C. C. J. van Gorcum, zette in een korte toespraak de totstandkoming van de commissie uiteen. Ingeleid door het tromgeroffel van de Politieharmoniekapel o.l.v. dhr. de Ritter, werd een minuut stilte in acht genomen ter herdenking van de gevallenen, waarna door de vele honderden het Wilhelmus werd gezongen. De voorzitter droeg vervolgens het geschenk over aan dhr. Doorenbos, directeur van de gemeentelijke Plantsoenendienst, die met een kort woord dankte namens de gemeente en beloofde er de grootste zorg aan te besteden. De plechtigheid werd mede opgeluisterd door het zangkoor Cantenus Domino, dat o.l.v. dhr. Jan Schmitz, enkele zangnummers ten gehore bracht. Namens de Verzetsbeweging voerde dr. Van Vliet nog het woord.” |
Helaas staat de Vrijheidsboom er tegenwoordig nogal verweesd en verwaarloosd bij waardoor het nog nauwelijks herkenbaar is als bijna tachtig jaar oud oorlogsherdenkingsmonument. Na diverse meldingen en wat heen en weer gebel met de gemeente heeft de afdeling Wegbeheer onlangs toegezegd het monument binnenkort schoon te maken -waarvoor veel dank! Maar navraag leert helaas dus wel dat er bij de gemeente eigenlijk niemand verantwoordelijk lijkt voor het door de wijk geschonken monument. Ook lijkt er bij geen enkele gemeenteafdeling budget voor onderhoud voor het monument te zijn, zelfs niet om dat b.v. één keer per jaar schoon te maken voor 4 en 5 mei.
Hetzelfde geldt overigens ook voor de informatieve herdenkingsborden van de Herinneringsroute / Atlantikwall die her en der in de wijk staan, zoals op de hoek Segbroeklaan (voorheen Banaanstraat)-Ieplaan, de Hanenburglaan, en de Goudenregenstraat bij het plantsoen. Sommige van die borden hebben na jaren duidelijk hun langste tijd gehad, zijn beschadigd en dringend aan vervanging toe, zoals b.v. het Herdenkingsbord op de Hanenburglaan, maar ook daarvoor lijkt er bij de gemeente dus eigenlijk geen plan en ook geen budget te zijn.
De derde soort herdenkingsmonumenten in de wijk zijn de zogenaamde Stolpersteine. Struikelstenen -naar idee en ontwerp van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig- kunnen worden aangevraagd (en betaald) door particulieren, en worden na goedkeuring vervolgens door de gemeente geplaatst in het trottoir voor het laatst bekende vrije woonadres van slachtoffers van het nationaal-socialisme. Voor Joodse mensen, maar ook voor Roma en Sinti, politieke gevangenen, verzetsmensen, en voor anderen die slachtoffer waren van de nazi-terreur.
In de Bomenbuurt liggen er nu Stolpersteine in de Berberisstraat en de Acaciastraat, op de Ieplaan en de Thomsonlaan (op twee verschillende adressen), en binnenkort ook in de Fahrenheitstraat, nota bene precies schuin tegenover de Vrijheidsboom. (zie voor meer informatie de speciale Stolpersteine-app en/of www.joodsmonument.nl ).
(4 Stolpersteine voor het gezin Cohen-Fresco aan de Berberisstraat https://www.joodsmonument.nl/nl/page/61648/berberisstraat-20-den-haag)
Al met al is er in de wijk genoeg te zien dat de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog ook tachtig jaar na dato levend houdt, als men er maar oog voor heeft. Oog, maar ook oor. Want er is ook nog genoeg te horen van de mensen in de wijk die de oorlog aan den lijve hebben ondervonden en daarover nog kunnen en willen vertellen. Van de geschiedenis leert men belangrijke lessen, dus laten we die geschiedenis aub met z’n allen in ere houden, ook in onze eigen wijk.
-Arthur Gelink, Bomenbuurt Den Haag-